Proprioceptie of positiezin is het vermogen om het werken van de lichaamsdelen waar te nemen. Het woord proprioceptie komt van de Latijnse woorden proprius en perceptie (zelfwaarneming).
Allerlei prikkels worden door de zintuigcellen naar het centrale zenuwstelsel doorgegeven. Deze geeft vervolgens instructies naar de spieren. Voor controle en regelen van het effect volgt een terugkoppeling over de positie van de spier en omliggende onderdelen van het bewegingsapparaat naar het centrale zenuwstelsel.
De waarneming verschaft zo informatie over het lichaam, zoals de stand, beweging en spierspanning van de ledematen, gewrichten en pezen, maar ook vermoeidheid of alertheid van de spieren. Proprioceptieve waarneming is daarom zeer belangrijk voor een goede motoriek van de hardloper.
De signalen voor de proprioceptie komen uit verschillende soorten sensoren die overal in het bewegingsapparaat voorkomen. Ze liggen in de spieren, pezen, bindweefsel, gewrichtskapsels en de ligamenten. In de spieren zelf zijn deze zintuigcellen spierspoeltjes, in de andere weefsels verschillende soorten zintuigcellen. De signalen van deze sensoren worden deels al direct in het ruggenmerg verwerkt en teruggekoppeld als reflex naar de verschillende betrokken spieren maar in grote mate door het centrale zenuwstelsel beïnvloed. De sterkte van het reflex wordt bij goed beheerste bewegingen ‘voorgeprogrammeerd’ in het ruggenmerg.

Verstoringen van de proprioceptie
De bekendste is dronkenschap. Evenwicht en proprioceptie worden hierdoor verstoord. Een testje om te bepalen of iemand te veel alcohol gedronken heeft, is vragen met gesloten ogen het puntje van de neus aan te raken. Een mens bij wie de proprioceptie in orde is, maakt daarbij een fout van hoogstens twee centimeter. Maar ook en pas gelopen wedstrijd of training heeft effect op de proprioceptie. Naast proprioceptie is de lichaamsgewaarwording afhankelijk van het evenwicht en het zicht. Wanneer een van deze drie uitvalt, kunnen de andere daarvoor compenseren.
Een (tijdelijk) verminderde proprioceptie kan ook veroorzaakt worden door het innemen van te veel vitamine B6 (pyridoxine).